Joanna Przybyszewska

Zakażenie układu moczowego

Blisko 60% kobiet przynajmniej raz w życiu choruje na zakażenie układu moczowego. Około 1/3 z nich przechodzi w ciągu roku nawrót infekcji. Niewłaściwie leczone schorzenie może doprowadzić do bardzo poważnych powikłań: utrudnienia w oddawaniu moczu, trwałego uszkodzenia nerek lub przejścia choroby w stan przewlekły.
Zakażenie układu moczowego występuje dziesięć razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Pojawia się niespodziewanie, w większości przypadków spowodowane jest obecnością bakterii w układzie moczowym. Przy prawidłowym oddawaniu moczu, jego strumień wypłukuje patogeny. Przy osłabieniu mechanizmów obronnych, organizm jest bardziej podatny na osiedlanie się i namnażanie bakterii, prowadzące do zakażenia. Pierwszy epizod w 80% przypadków wywołany jest przez bakterie Escherichia coli. W ciągu roku u około 20% chorych stwierdza się nawrót choroby.

Obecność drobnoustrojów w drogach moczowych powoduje uszkodzenie ściany pęcherza moczowego. W konsekwencji występuje wiele uciążliwych dolegliwości. Typowym objawem nawracających zakażeń są: * częsta i pilna potrzeba oddania moczu; * pieczenie, ból lub kłucie w cewce moczowej. Może też być zmieniony zapach moczu, a niekiedy jego barwy (bardziej czerwona). Częste wizyty w toalecie utrudniają pacjentom normalne funkcjonowanie. Ból odczuwany w dolnej części brzucha potęguje dyskomfort. Wystąpienie tych objawów powinno nas zmobilizować do pilnej wizyty u lekarza. Do potwierdzenia diagnozy konieczne jest badanie ogólne moczu i jego posiew.

Do zakażeń układu moczowego przyczyniają się: • aktywność seksualna (z tego względu zapalenie pęcherza moczowego jest często określane „chorobą miesiąca miodowego”); • menopauza) spadek poziomu estrogenu osłabia nabłonek ściany pęcherza moczowego); • cukrzyca; • wady anatomiczne układu moczowego (np. zwężenie cewki); • cewnik założony do pęcherza; • kamica nerkowa. Infekcje często występują u kobiet w ciąży, gdyż powiększona macica, uciskając na pęcherz moczowy, utrudnia jego całkowite opróżnienie. Zakażeniom sprzyja lato, kąpiele w basenie, a także przemarznięcie, np. siedzenie na zimnej nawierzchni.

Może szczepionka?

We wszystkich przypadkach rozwój dolegliwości związany jest z osłabieniem odporności organizmu. Dlatego ważnym elementem leczenia jest terapia wzmacniająca ustrój (w obrębie układu moczowego) do walki z błędnym kołem nawrotów choroby. Są one sygnałem, że bakteria nie została całkowicie wyeliminowana i ponownie atakuje. Immunoterapia może zapewnić ochronę przed penetracją i kolonizacją drobnoustrojów chorobotwórczych. Na polskim rynku dostępna jest szczepionka, która skutecznie pozwala przerwać błędne koło nawracających zakażeń. Jest to preparat doustny, wzmacniający swoistą odporność przeciw najczęstszym patogenom powodującym infekcje układu moczowego. Leczenie może być stosowane u pacjentów dorosłych i dzieci powyżej czwartego roku życia. Szczepionka może być przyjmowana jako środek zapobiegający chorobie oraz lek w ostrej fazie zakażenia. Skutecznie zwalcza ona nawroty zakażenia bez konieczności nadmiernego obciążenia organizmu antybiotykami.

Niefarmakologiczne metody profilaktyki infekcji moczowych: * utrzymywanie higieny zewnętrznych narządów moczowo-płciowych; * odpowiednie ubieranie się w okresie chłodów; * unikanie przemoczenia i przeziębienia; * picie dużej ilości płynów, które stale wypłukują bakterie z dróg moczowych.

Dobroczynne żurawiny

Pierwsze wzmianki o wpływie żurawiny na zakwaszenie moczu zamieściła prasa medyczna już w 1923 roku. Dzisiaj słynie ona ze swych właściwości niezwykle korzystnych dla układu moczowego, dzięki zawartym w niej proantocyjanom, które różnią się od tego typu związków obecnych w innych roślinach. Te zawarte w żurawinie stwarzają w drogach moczowych środowisko niekorzystne dla rozwoju bakterii. Zapobiegają przywieraniu chorobotwórczych ustrojów do komórek nabłonka układu moczowego oraz wspomagają usuwanie patogenów z organizmu. Dlatego dobrze jest profilaktycznie wzbogacić codzienną dietę żurawinowymi przysmakami. Osoby mające problemy z drogami moczowymi mogą kupić w aptece preparaty ze standaryzowanym ekstraktem owoców żurawiny, np. ProUro. Środek ten dodatkowo ma w swym składzie witaminę C. Obniża ona pH moczu, co sprzyja utrzymaniu pęcherza i dróg moczowych w dobrej kondycji.

Jak pracuje?

Układ moczowy jest jednym z ważniejszych organów w naszym ustroju. Odpowiada za powstanie, gromadzenie i wydalanie moczu. W jego skład wchodzą nerki, wytwarzające mocz, oraz drogi, które go wyprowadzają: moczowody, pęcherz i cewka moczowa. Nerki usytuowane są na tylnej ścianie jamy brzusznej. Do ich głównych zadań należy zabezpieczenie stałości środowiska wewnętrznego naszego organizmu poprzez wydalanie nadmiaru wody, soli mineralnych i substancji szkodliwych dla zdrowia, które powstają podczas procesów metabolicznych, albo są przyjmowane np. z pokarmem. Nerki odpowiadają za utrzymanie stałej objętości płynów ustrojowych oraz ich składu elektrolitowego i stałego ciśnienia osmotycznego. Powstały mocz wydostaje się następnie z nerek i przepływa przez moczowody, aż do pęcherza moczowego. Ten ostatni wypełnia się moczem w ciągu kilku godzin. Z pęcherza mocz wydalany jest na zewnątrz podczas mikcji przez cewkę. To właśnie pęcherz moczowy najczęściej ulega infekcji, do której dochodzi bardzo łatwo. Bakterie docierają do pęcherza przez cewkę moczową z przewodu pokarmowego, przestrzeni ponadnapletkowej i pochwy. U kobiet migrację patogenów ułatwiają bliska odległość cewki moczowej od odbytu oraz krótsze przewody moczowe. Dlatego cierpią one częściej np. z powodu zapalenia pęcherza. Najpopularniejszą bakterią odpowiadającą za dysfunkcję układu moczowego jest Escherichia coli. Zakażenie może być wywołane również przez inne drobnoustroje, w tym przenoszone drogą płciową, takie jak: zarazek jaglicy, rzęsistek pochwowy, pałeczka pochwowa lub bielnik biały.

autor: Dobry Dietetyk (MN)

Przeczytaj inne porady z tej kategorii

Refluks i niestrawność

Każdego dnia 5–10% dorosłych Polaków odczuwa dolegliwości związane z chorobą refluksową przełyku, której przyczyny nie są dokładnie znane. Istotą jej jest cofanie się treści z ...

czytaj więcej

Przepukliny

Z dr. hab. n. med. doc. Wiesławem Tarnowskim, chirurgiem ze szpitala im. prof. W. Orłowskiego w Warszawie – rozmawia Magdalena Jarosz

czytaj więcej